Dieta przy hemoroidach — co jeść przy chorobie hemoroidalnej, a czego unikać?

Dlaczego dieta jest ważna przy chorobie hemoroidalnej?

Dieta przy hemoroidach odbytu jest niezwykle ważna, ponieważ wpływa ona na pracę całego przewodu pokarmowego. Wybieranie odpowiednich produktów może poprawić konsystencję i usprawnić proces formowania stolca, dzięki czemu jego wydalanie jest znacznie łatwiejsze. A to z kolei znacznie zmniejsza ryzyko rozwoju zaparć, które sprzyjają powiększaniu się guzków krwawniczych^[1].

Nie można także zapominać, że zła dieta może sprzyjać także biegunkom i innym dolegliwościom ze strony przewodu pokarmowego. W połączeniu z hemoroidami mogą one potęgować podrażnienie okolic odbytu oraz znacznie nasilać dolegliwości.

Co jeść przy hemoroidach?

Dobrym wyborem w diecie przy hemoroidach odbytu są produkty bogate w błonnik. Jest to wspólna nazwa na niestrawione resztki pokarmowe, które wspomagają pracę przewodu pokarmowego, poprawiają konsystencję stolca oraz zapobiegają rozwojowi zaparć^[2].

Warto więc jeść dużo warzyw, owoców, produktów pełnoziarnistych i orzechów^[3] , ponieważ to w nich znajduje się najwięcej błonnika. Dodatkowo nie można zapominać o odpowiednim nawodnieniu, które również wspiera prawidłowe funkcjonowanie jelit.

1. Rośliny strączkowe

Rośliny strączkowesą wyjątkową grupą roślin, które zawierają w sobie bardzo duże ilości zarówno błonnika, jak i białka.

Do najbogatszych w błonnik nasion roślin strączkowych zalicza się:

• ciecierzycę (17 gramów na 100 gramów produktu);
• fasolę (16 gramów na 100 gramów produktu);
• soję (9 gramów na 100 gramów produktu);
• soczewicę (8 gramów na 100 gramów produktu);
• bób (8 gramów na 100 gramów produktu);
• groch (5 gramów na 100 gramów produktu)^[4].

Nasiona roślin strączkowych mogą być świetnym dodatkiem do zup warzywnych i sosów do ryżu. Do jadłospisu przy hemoroidach można również dodać sałatki bądź pasty z soczewicą lub fasolą.

2. Produkty pełnoziarniste

Dieta na hemoroidy odbytu powinna być bogata w produkty pełnoziarniste. Mąka, z której są one zrobione, zawiera zmielone całe ziarna. Dzięki temu obfituje w pełnowartościowy błonnik.

Jakie produkty pełnoziarniste są najbogatsze w błonnik?

• makarony razowe;
• chleby razowe, bułki razowe lub z dodatkiem ziaren;
• gruboziarniste kasze, np. kasza gryczana, jaglana;
• płatki owsiane;
• produkty z mąki gryczanej;
• ryż dziki i brązowy.

3. Orzechy

Nasiona i orzechy są kolejną grupą produktów spożywczych, które warto jeść na hemoroidy.

Wśród nich najwięcej błonnika zawierają:

• nasiona chia (34 gramy na 100 gramów produktu);
• mak (20 gramów na 100 gramów produktu);
• pestki dyni (18 gramów na 100 gramów produktu);
• migdały (12 gramów na 100 gramów produktu);
• sezam (12 gramów na 100 gramów produktu);
• pistacje (10 gramów na 100 gramów produktu);
• orzeszki pekan (10 gramów na 100 gramów produktu);
• orzeszki ziemne (9 gramów na 100 gramów produktu);
• orzechy makadamia (9 gramów na 100 gramów produktu);
• nasiona słonecznika (9 gramów na 100 gramów produktu);
• orzechy włoskie (7 gramów na 100 gramów produktu);
• orzechy nerkowca (3 gramy na 100 gramów produktu)^[1].

Warto jednak pamiętać, że orzechy i nasiona są bardzo kaloryczne — w stu gramach zawierają średnio 500-600 kcal. Mimo że za znaczną część tej kaloryczności odpowiadają zdrowe, wielonienasycone tłuszcze, to i tak trzeba je jeść z umiarem^[2]. Najlepiej sprawdzą się jako zdrowa przekąska lub chrupiący dodatek do sałatek.

4. Warzywa i owoce

Warzywa i owoce również powinny być podstawą diety na hemoroidy odbytu^[3]. Oprócz dużej zawartości błonnika są one także bogactwem wielu witamin i minerałów.

Wśród warzyw i owoców największą ilość błonnika zawierają:

• marchewki (2 gramy na 100 gramów produktu);
• brokuły (2,6 grama na 100 gramów produktu);
• kalafiory (2 gramy na 100 gramów produktu);
• kiszonki, np. ogórki kiszone (1,2 grama na 100 gramów produktu);
• buraki (2,8 grama na 100 gramów produktu);
• ziemniaki (5 gramów na 100 gramów produktu);
• pomidory (1,2 grama na 100 gramów produktu);
• jabłka (4 gramy na 100 gramów produktu);
• banany (2,6 grama na 100 gramów produktu);
• pomarańcze (2,4 grama na 100 gramów produktu);
• winogrona (2,1 grama na 100 gramów produktu);
• suszone śliwki (7,1 grama na 100 gramów produktu)^[4].

Czego nie jeść przy hemoroidach?

Dieta na hemoroidy powinna zawierać jak najmniej produktów przetworzonych, tłustych i obfitujących w cukry proste^[1]. Nie wpływają one korzystnie na pracę przewodu pokarmowego. Dodatkowo sprzyjają otyłości oraz mogą być przyczyną zaparć.

Do produktów, których nie należy spożywać  przy hemoroidach, zalicza się więc:

• fast-foody;
• gotowe dania i konserwy w puszkach;
• wysoko przetworzone mięsa, wędliny, kiełbasy;
• słodycze;
• ciasta;
• dania smażone w dużej ilości tłuszczu, panierowane;
• alkohol,
• kawę.

Obecnie nie ma żadnych wiarygodnych dowodów na to, aby nabiał i jajka wpływały na hemoroidy niekorzystnie. Można je więc spożywać w umiarkowanych ilościach.

Z mięs warto wybierać produkty o jak najlepszym składzie. Powinno się również postawić na chudy drób, zamiast ciężkostrawnej wołowiny i wieprzowiny.

Przykładowy jadłospis przy hemoroidach

Jadłospis w diecie przy hemoroidach można ułożyć samodzielnie, bądź skorzystać z pomocy dietetyka. Konsultacja ze specjalistą może być wskazana m.in. gdy u pacjenta występują również inne choroby towarzyszące, np. cukrzyca.

Jest to również dobry pomysł w sytuacji, gdy obok zadbania o przewód pokarmowy, dobrym pomysłem byłoby jednocześnie zrzucić kilka zbędnych kilogramów.

Jak wygląda przykładowy dzień diety dla osób z hemoroidami?

1. śniadanie: kanapki z chleba pełnoziarnistego z szynką, sałatą i pomidorem;
2. drugie śniadanie: owoc;
3. lunch: sałatka grecka z kurczakiem i serem feta;
4. obiad: pieczone udko z kurczaka z ziemniakami i surówką z czerwonej kapusty;
5. przekąska: owocowo-warzywne smoothie;
6. kolacja: serek wiejski z pomidorami lub innymi warzywami.

Bibliografia:

1. [1] Labidi A;Maamouri F;Letaief-Ksontini F;Maghrebi H;Serghini M;Boubaker J, Dietary habits associated with internal hemorrhoidal disease: a case-control study, „La Tunisie medicale” t. 97 nr 4 (2019), https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/31729708/.
2. [2] [3] Akbar A., Shreenath A.P., High Fiber Diet [na:] „Nih.gov”, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK559033/, maja 2023 r., dostęp 17 marca 2024 r.
3. [4] [5] FoodData Central. US Department of Agriculture”, https://fdc.nal.usda.gov/fdc-app.html#/, 2024 r.,
4. [6] Mattes RD;Dreher ML, Nuts and healthy body weight maintenance mechanisms, „Asia Pacific journal of clinical nutrition” t. 19 nr 1 (2024), https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/20199999/
5. [7] [8] Thomas, David, What is a High Fiber Diet?, „Advances in Experimental Medicine and Biology” (1997), DOI: https://doi.org/10.1007/978-1-4615-5967-2_4, https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/9361828/
6. [9] Stefania De Marco, Tiso D., Lifestyle and Risk Factors in Hemorrhoidal Disease, „Frontiers in Surgery” t. 8 (2021), DOI: https://doi.org/10.3389/fsurg.2021.729166, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC8416428

PL-PROCTG-0019