Jak zapobiegać hemoroidom? Profilaktyka choroby hemoroidalnej

1. Spożywaj produkty bogate w błonnik

Jak zapobiegać hemoroidom?Na pewno warto stosować produkty zawierające błonnik, który pozwala zmniejszyć parcie oraz ciśnienie podczas oddawania stolca^[8].

Dzięki tej substancji dochodzi do zmiękczenia kału, co wpływa na łatwiejsze wydalanie, a tym samym – minimalizowanie nacisku na żylaki odbytu.

Jakie produkty z włóknem pokarmowym należy zatem spożywać? Do swojej diety z pewnością warto włączyć m.in.:

• kaszę gryczaną oraz jęczmienną,
• płatki zbożowe żytnie i pszenne,
• suszone morele,
• rodzynki,
• brązowy ryż,
• nasiona,
• orzechy,
• otręby.

Oprócz tego, w ramach profilaktyki hemoroidów, wskazane są świeże owoce i warzywa, takie jak m.in.:

• groch zielony,
• winogrona,
• fasola,
• brokuły,
• jabłka,
• arbuzy,
• maliny,
• papryka,
• jarmuż,
• pomidory.

Aby zadbać o zdrowie jelit, należy spożywać około 25-30 gramów błonnika dziennie^[9].

2. Unikaj żywności wysokoprzetworzonej oraz bogatej w tłuszcze i cukier

Niektóre produkty spożywcze mogą znacząco zwiększać ryzyko wystąpienia hemoroidów. Dlatego rezygnacja z takiego pożywienia może pomóc w uniknięciu opisywanego problemu lub zapobiec jego nawrotom. Dotyczy to przede wszystkim żywności wysokoprzetworzonej oraz produktów bogatych w tłuszcze, rafinowane węglowodany i cukier, takich jak:

• chipsy,
• dania typu instant,
• produkty mleczne,
• fast foody,
• czekoladki i cukierki,
• lody,
• mięso (zwłaszcza czerwone),
• napoje gazowane,
• napoje energetyczne,
• produkty z dużą ilością kofeiny,
• napoje alkoholowe^[3].

3. Pij odpowiednią ilość wody

Oprócz diety bogatej w błonnik, ważne jest także spożywanie dużej ilości wody (1,5-2,5 litra dziennie, czyli około 6-8 szklanek), co pomaga utrzymać odpowiednią miękkość stolca^[8].

Najlepiej jest mieć butelkę wody zawsze w zasięgu ręki. Można ją również urozmaicić, dodając plasterek cytryny, pomarańczy lub limonki^[7]. Pamiętaj o tym, że zaparcia i twardnienie stolca są jednymi z głównych przyczyn powstawania hemoroidów.

Warto podkreślić, że woda sprawdza się znacznie lepiej niż soki, herbata czy inne napoje, choć oczywiście nie oznacza to, że trzeba całkowicie z nich rezygnować. Picie wody bez wątpienia pomaga organizmowi lepiej wykorzystywać spożywany błonnik^[3].

4. Chodź do łazienki zgodnie z potrzebą

Zastanawiasz się, jak jeszcze zapobiegać hemoroidom? Ważne jest, aby nie zwlekać z wizytą w łazience, gdy tylko poczujesz taką potrzebę. Zbyt długie zwlekanie z wizytą w toalecie może spowodować cofnięcie się stolca, co z kolei może prowadzić do zwiększonego ciśnienia i parcia podczas jego oddawania.

Dobrze jest zadbać również o regularny rytm wypróżniania^[9]. W przypadku problemów z wydalaniem pomocne może być umieszczenie podnóżka pod stopami – zmienia to nieco położenie odbytu, co ułatwia wypróżnianie^[7]. Profilaktyka hemoroidów obejmuje również unikanie napinania się podczas oddawania stolca.

Nie zaleca się również zbyt długiego przesiadywania w toalecie, ponieważ może to prowadzić do nadmiernego rozluźnienia mięśni dna miednicy, co sprzyja powstawaniu żylaków odbytu. W takiej sytuacji wzrasta ciśnienie w odbytnicy, co powoduje większy nacisk na żyły, prowadzący do ich rozszerzania i rozciągania.

Dodatkowo zaburzony przepływ krwi przyczynia się do powstawania guzków krwawniczych. W wyniku zbyt długiego siedzenia w toalecie może też dochodzić do zaburzonej pracy jelit, co często skutkuje zaparciami^[6].

5. Zadbaj o higienę miejsc intymnych

Dużą rolę w profilaktyce hemoroidów odgrywa higiena. Bardzo ważne jest, aby dokładnie oczyścić odbyt po skorzystaniu z toalety, jednak należy unikać mocnego tarcia lub szorowania, które mogą jedynie zaostrzyć problem.

Zalecane jest mycie odbytu przy użyciu produktów z oczarem wirginijskim lub po prostu ciepłą wodą^[7]. Lepiej unikać mydeł w płynie (chyba że są to produkty dedykowane higienie tej okolicy) oraz chusteczek nawilżanych do rąk. Często znajdują się w nich substancje alergizujące, podrażniające skórę wokół odbytu. Wbrew pozorom, skóra w tym obszarze jest bardzo cienka^[4].

Przy istniejących hemoroidach, warto stosować leki bez recepty, które łagodzą uciążliwe objawy związane z żylakami odbytu. Jednym z produktów leczniczych, które warto stosować przy problemie hemoroidów jest krem doodbytniczy Procto-Glyvenol (R), zawierający substancje przeciwzapalne i znieczulające, dzięki którym skutecznie radzi sobie z odczuwanym bólem, świądem i dyskomfortem.

6. Noś przewiewną bieliznę

Badania przeprowadzone w 2016 roku sugerują, że noszenie komfortowej, bawełnianej, przewiewnej i luźnej bielizny może pomóc w łagodzeniu istniejących hemoroidów, zapobiegając ich podrażnieniu oraz eliminując problem nadmiernego pocenia^[1].

Warto również unikać noszenia bielizny wykonanej ze sztucznych materiałów, w ramach profilaktyki żylaków odbytu. Jeśli hemoroidy już się pojawią, warto unikać noszenia stringów, które mogą podrażniać bolesne obszary.

7. Unikaj długiego siedzenia

Aby zapobiegać hemoroidom, ważne jest unikanie długotrwałego siedzenia w jednej pozycji, ponieważ znacząco zwiększa to ryzyko ich wystąpienia, zwłaszcza gdy siedzenie trwa co najmniej 5 godzin^[5].

W przypadku długotrwałej pracy przy biurku zaleca się wstawanie z krzesła lub fotela i robienie krótkiej przerwy, na przykład na spacer.

Warto także unikać siedzenia na twardych powierzchniach, ponieważ powoduje to nacisk na mięśnie pośladkowe, co w konsekwencji prowadzi do rozciągania obszarów w pobliżu żylaków odbytu^[9]. Dlatego, w razie potrzeby, warto używać miękkiej poduszki, aby zmniejszyć nacisk i zapewnić większy komfort.

8. Zadbaj o aktywność fizyczną

Pacjenci borykający się z zaparciami powinni zadbać o regularną aktywność fizyczną^[8]. Ćwiczenia poprawiają funkcjonowanie jelit, co pomaga zapobiegać powstawaniu twardego stolca.

Nie musisz jednak zaczynać od intensywnych ćwiczeń na siłowni, możesz zacząć od lekkich spacerów i z czasem np. zwiększać tempo chodzenia.

Wskazane jest tutaj również:

• bieganie na krótkie dystanse,
• pływanie,
• lekka gimnastyka,
• joga.

Jeśli chodzi o jazdę na rowerze, zdania lekarzy są podzielone. Jazda na rowerze może pogarszać objawy już istniejących żylaków odbytu, gdyż może podrażniać guzki krwawnicze. Z tego powodu niektórzy specjaliści zalecają unikanie tego sportu także w ramach profilaktyki hemoroidów. Inni jednak uważają, że taka aktywność nie przyczynia się do powstawania tej dolegliwości.

W ramach profilaktyki żylaków odbytu nie należy jednak podnosić ciężarów^[10] ani wykonywać aktywności fizycznej, wymagającej pozycji siedzącej. W przypadku wątpliwości co do wyboru odpowiedniego sportu lub planowania intensywnych treningów warto najpierw skonsultować się z lekarzem^[7].

9. Wykonuj kontrole lekarskie

Aby zapobiegać hemoroidom, dobrze jest regularnie odwiedzać lekarza proktologa – nawet wtedy, gdy nie dostrzegamy symptomów żylaków odbytu. Niestety, często zdarza się, że ze względu na wstydliwość takich wizyt, zdrowie tej części ciała bywa zaniedbywane.

Zupełnie niepotrzebnie, ponieważ takie konsultacje są normalne i niezwykle ważne dla zdrowia. Zaniedbanie systematycznych kontroli może prowadzić do dalszego rozwoju choroby, co z kolei może utrudnić jej późniejsze leczenie.

Jak wygląda wizyta u proktologa? Na początku lekarz przeprowadza szczegółowy wywiad z pacjentem. Następnie wykonywane jest tzw. badanie proktologiczne, polegające na ocenie odbytu i odbytnicy. Badanie to wykonuje się metodą per rectum, czyli za pomocą palca.

Przed wizytą warto odpowiednio się do niej przygotować i zadbać o wypróżnienie się oraz o staranne oczyszczenie wspomnianych okolic ciała.

Artykuł zawiera informacje na temat:

 Leku dostępnego bez recepty:

Nazwa produktu leczniczego: Procto-Glyvenol, (50 mg + 20 mg)/g, krem doodbytniczy. Nazwa powszechnie stosowana substancji czynnej: Tribenozyd (Tribenosidum), lidokainy chlorowodorek (Lidocaini hydrochloridum).
Dawka substancji czynnej: 1 g kremu doodbytniczego zawiera 50 mg tribenozydu (Tribenosidum) i 20 mg lidokainy chlorowodorku (Lidocaini hydrochloridum).
 Postać farmaceutyczna: Krem doodbytniczy. Biały, jednorodny krem o słabym, charakterystycznym zapachu.
Wskazania do stosowania: Miejscowe leczenie zewnętrznych i wewnętrznych hemoroidów.
Podmiot odpowiedzialny: Recordati Ireland Ltd., Raheens East, Ringaskiddy, Co. Cork, Irlandia.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

Bibliografia:

1. Chang J., McLemore E., Tejirian T., Anal Health Care Basics, w: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5101094/.
2. Concerned About Constipation?, w: https://www.nia.nih.gov/health/constipation/concerned-about-constipation#:~:text=Reasons%20for%20constipation%20include%3A,sugary%20sweets%20may%20cause%20constipation.
3. Eating, Diet & Nutrition for Hemorrhoids, w: https://www.niddk.nih.gov/health-information/digestive-diseases/hemorrhoids/eating-diet-nutrition#:~:text=Your%20doctor%20may%20recommend%20that,in%20your%20diet%20work%20better.
4. Enlarged hemorrhoids: Learn More – How can you relieve the symptoms yourself?, w: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK279466/.
5. Gamal S. E. H. A., Mohamed Abdelmonem A., Maysa H. H. M., Babikir I. A. B., Hassan A. E .H. M., Mohamed E. M. I., Modather S. M. E., Is Prolonged Sitting a Risk Factor in Developing Hemorrhoids and Anal Fissures?, w: https://www.ajol.info/index.php/sjms/article/view/245200.
6. Giuliani A., Romano L., Lazzarin G., Maffione F., Valiyeva S., Schietroma M., Carlei F., Relationship between haemorrhoidal grade and toilet habits w: https://annaliitalianidichirurgia.it/index.php/aic/article/view/1503/1332
7. Hemorrhoid help: preventing and treating flare-ups, w: https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoid-help-preventing-and-treating-flare-ups.
8. Lawrence A., McLaren E. R., External Hemorrhoid, w: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK500009/.
9. LeWine H. E., Hemorrhoids and what to do about them, w: https://www.health.harvard.edu/diseases-and-conditions/hemorrhoids_and_what_to_do_about_them.
10. Sun Z., Migaly J., Review of Hemorrhoid Disease: Presentation and Management, w: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4755769/

PL-PROCTG-0033